Obowiązki pracodawcy w czasie upałów

Obowiązki pracodawcy w czasie upałów

Wysokie temperatury w okresie letnim mogą być bardzo uciążliwe dla pracowników, zwłaszcza tych którzy wykonują swoje obowiązki na otwartej przestrzeni, jak chociażby na placu budowy. Wysokie temperatury oznaczają również dodatkowe obowiązki dla pracodawcy. 

Zgodnie z art. 232. Kodeksu Pracy:

"Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych."

Bez wątpienia pracę wykonywaną w wysokich temperaturach można zaliczyć do warunków szczególnie uciążliwych. Jakie są więc

dodatkowe obowiązki pracodawcy związane z wysoką temperaturą w miejscu pracy?

Pamiętajmy, że jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest zapewnienie pracownikom wody zdatnej do picia - bez względu na warunki pogodowe i panujące temperatury, a więc o każdej porze roku:

"§112. Pracodawca jest obowiązany zapewnić wszystkim pracownikom wodę zdatną do picia lub inne napoje, a pracownikom zatrudnionym stale lub okresowo w warunkach szczególnie uciążliwych zapewnić oprócz wody, inne napoje. Ilość, rodzaj i temperatura tych napojów powinny być dostosowane do warunków wykonywania pracy i potrzeb fizjologicznych pracowników. Szczegółowe zasady zaopatrzenia w napoje pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych określają odrębne przepisy". [Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, Dz.U. 1997 nr 129 poz. 844]

link - http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19971290844

Szczegółowych informacji należy szukać w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 roku w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. z 1996 r. Nr 60, poz. 279).

link - http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19960600279

Zgodnie z tym dokumentem pracodawca zapewnia napoje pracownikom zatrudnionym "przy pracach na otwartej przestrzeni przy temperaturze otoczenia (...) powyżej 25°C" oraz "na stanowiskach pracy, na których temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28°C".

Jeśli chodzi o dodatkowe obowiązki związane z wysokimi temperaturami  w miejscu pracy, które są jasno i precyzyjnie sformułowane w polskich przepisach i dotyczą większości pracowników[1], można by było zakończyć tą krótką listę. Pozostałe działania, które pracodawca może podjąć w ramach troski o pracowników w okresie letnim, mają bowiem w pewnym sensie charakter dobrowolny. Pracodawca powołując się na KP może przykładowo zarządzić dłuższe przerwy w pracy lub skrócić czas pracy:

"Art. 145. § 1. Skrócenie czasu pracy poniżej norm określonych w art. 129 wymiar i rozkłady czasu pracy § 1 dla pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia może polegać na ustanowieniu przerw w pracy wliczanych do czasu pracy albo na obniżeniu tych norm (...)".

Oczywiście wprowadzenie takich rozwiązań nie może wiązać się z pomniejszeniem wynagrodzenia pracownika. Innymi rozwiązaniami po jakie może sięgnąć pracodawca jest wyposażenie pomieszczeń pracy w urządzenia klimatyzacyjne. Pamiętajmy jednak, że wszystkie te działania mają charakter dobrowolny. Tym co dodatkowo komplikuje sprawę, jest brak prawnych regulacji, jeśli chodzi o górną granicę ciepła, a więc konkretną temperaturę panującą w miejscu pracy,  od której pracodawca powinien podjąć działania na rzecz pracowników.

Na koniec jeszcze jedna ważna uwaga - każdy pracownik może odmówić wykonywania pracy, jeśli uzna, że warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika. Mówi o tym KP, a dokładniej art. 210:

"Art. 210. § 1. W razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.

§ 2. Jeżeli powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usuwa zagrożenia, o którym mowa w § 1, pracownik ma prawo oddalić się z miejsca zagrożenia, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.

§ 21.  Pracownik nie może ponosić jakichkolwiek niekorzystnych dla niego konsekwencji z powodu powstrzymania się od pracy lub oddalenia się z miejsca zagrożenia w przypadkach, o których mowa w § 1 i 2.

§ 3. Za czas powstrzymania się od wykonywania pracy lub oddalenia się z miejsca zagrożenia w przypadkach, o których mowa w § 1 i 2, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia."

Wszystkich, którzy chcą być na bieżąco z przepisami bhp i udt zapraszamy do śledzenia naszej strony:

https://awans-bhp.pl/

---

[1] Inne warunki należy zapewnić pracownikom należącym do grup pracowników znajdujących się pod szczególną ochroną - w tym pracownikom młodocianym oraz kobietom w ciąży