Choroby zawodowe – obowiązki pracodawcy, procedura postępowania

Wiele osób narażonych jest w pracy na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia. Ich oddziaływanie może być na tyle znaczące, że stanie się przyczyną choroby zawodowej pracownika. W dzisiejszym wpisie znajdziecie odpowiedź, co należy rozumieć pod pojęciem choroby zawodowej, jakie są obowiązki pracodawcy w przypadku stwierdzenia choroby zawodowej pracownika oraz jaka jest procedura postępowania w sytuacji, kiedy zaobserwujemy u pracownika objawy choroby zawodowej.

Choroba zawodowa – definicja

Zgodnie z kodeksem pracy (art. 235¹)

„Za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych ,,narażeniem zawodowym".

Czynnikami szkodliwymi są m.in. hałas, złe oświetlenie, promieniowanie, duże zapylenie czy  związki chemiczne.

Wykaz chorób zawodowych wraz z okresem, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym, określa załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U.2013.0.1367). Należy bowiem pamiętać, że rozpoznanie choroby zawodowej może nastąpić zarówno w czasie trwania zatrudnienia danego pracownika, jak i już po zakończeniu pracy w narażeniu zawodowym.

Kto może zgłosić podejrzenie choroby zawodowej u danego pracownika?

Pracodawca ma obowiązek zgłosić państwowemu inspektorowi sanitarnemu oraz właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy każdy przypadek podejrzenia choroby zawodowej – mówi o tym art. 235 KP. Podobny obowiązek spoczywa na lekarzu podmiotu właściwego do rozpoznania choroby zawodowej. Również sam pracownik/ były pracownik może zgłosić podejrzenie choroby zawodowej – w przypadku aktualnie zatrudnionej osoby odbywa się to za pośrednictwem lekarza.

Jakie obowiązki spoczywają na pracodawcy w przypadku stwierdzenia choroby zawodowej pracownika?

Zgodnie z kodeksem pracy w przypadku stwierdzenia u pracownika choroby zawodowej, pracodawca w porozumieniu z państwowym inspektorem sanitarnym ma obowiązek ustalenia przyczyny powstania tej choroby, określenia charakteru i rozmiaru zagrożenia tą chorobą, jak również usunięcia czynników będących przyczyną powstania danej choroby zawodowej. Po stronie pracodawcy pozostaje również zastosowanie wszelkich niezbędnych środków zapobiegawczych oraz realizacja zaleceń lekarskich.

Należy podkreślić, że pracodawca musi prowadzić rejestr przypadków stwierdzonych chorób zawodowych oraz podejrzeń o takie choroby.

Kto przeprowadza ocenę narażenia zawodowego?

Zgodnie z przywołanym Rozporządzeniem, ocenę narażenia zawodowego przeprowadza:

„1) w związku z podejrzeniem choroby zawodowej - lekarz, który sprawuje profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikiem, którego dotyczy podejrzenie;

2) w toku ustalania rozpoznania choroby zawodowej - lekarz zatrudniony w jednostce orzeczniczej, (…);

3) w toku podejmowania decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej lub decyzji o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej - właściwy państwowy inspektor sanitarny.” [§ 6.3]

 

Na jakiej podstawie lekarz wydaje orzeczenie o rozpoznaniu choroby zawodowej?

Zgodnie z rozporządzeniem, orzeczenie lekarskie  o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania wydaje lekarz na podstawie „wyników przeprowadzonych badań lekarskich i pomocniczych, dokumentacji medycznej pracownika lub byłego pracownika, dokumentacji przebiegu zatrudnienia oraz oceny narażenia zawodowego.” [§ 6.1]. Lekarz może również zgłosić się o uzupełnienie dokumentacji do:

„1)pracodawcy - w zakresie obejmującym przebieg oraz organizację pracy zawodowej pracownika lub byłego pracownika, w tym pracę w godzinach nadliczbowych, dane o narażeniu zawodowym, obejmujące także wyniki pomiarów czynników szkodliwych wykonanych na stanowiskach pracy, na których pracownik był zatrudniony, stosowane przez pracownika środki ochrony indywidualnej, a w przypadku narażenia pracownika na czynniki o działaniu uczulającym (alergenów) - także o przekazanie próbki substancji, w ilości niezbędnej do przeprowadzenia badań diagnostycznych;

2)lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikiem, którego dotyczy podejrzenie choroby zawodowej - w zakresie dokonania uzupełniającej oceny narażenia zawodowego oraz o udostępnienie dokumentacji medycznej wraz z wynikami przeprowadzonych badań profilaktycznych;

3)lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub innego lekarza prowadzącego leczenie pracownika lub byłego pracownika, którego dotyczy podejrzenie choroby zawodowej - o udostępnienie dokumentacji medycznej w zakresie niezbędnym do rozpoznania choroby zawodowej;

4)właściwego państwowego inspektora sanitarnego - w zakresie oceny narażenia zawodowego, zwłaszcza na podstawie dokumentacji archiwalnej oraz informacji udostępnianej na jego wniosek przez odpowiednie jednostki organizacyjne Państwowej Inspekcji Sanitarnej i służby medycyny pracy w odniesieniu do zakładów pracy, które uległy likwidacji;

5)pracownika lub byłego pracownika - w zakresie uzupełnienia wywiadu zawodowego przeprowadzonego przez lekarza wykonującego zawód w ramach wykonywania działalności leczniczej lub zatrudnionego w podmiocie leczniczym albo właściwego państwowego inspektora sanitarnego wydającego skierowanie na badanie w związku z podejrzeniem choroby zawodowej.” [§ 6.5].

Orzeczenie lekarskie zostaje wysłane danemu pracownikowi/byłemu pracownikowi, właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu oraz lekarzowi kierującemu na badania.

Usługi bhp dla firm

Wszystkich zainteresowanych zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą usług bhp dla firm. Oprócz szkoleń bhp oferujemy szereg dodatkowych usług wchodzących w skład kompleksowej opieki bhp dla firm i placów budowy. Szczegóły pod linkiem: https://awans-bhp.pl/szkolenia-bhp/uslugi-bhp-dla-firm/

Zapraszamy.